Konak Savunma Peptitleri ve Histon Deasetilaz İnhibitörlerinin Otoimmün Hepatitte Epigenetik Mekanizmalar Üzerine Etkileri


Arda B. (Danışman (Yürütücü Gerçek Kişi Olan Projede)), Özal coşkun C.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Fen ve Mühendislik
  • Projenin Yürütüldüğü Birim: Fen Fakültesi
  • Başlangıç Tarihi: Aralık 2023
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2024

Özet

Otoimmün hepatit (OİH) hepatositlerin immün aracılı hasarı ile karakterize edilen, otoantikorların ve transaminaz artışının eşlik ettiği, etiyolojisi tam olarak bilinmeyen immün sistemin tolerans kaybıyla karakterize inflamatuvar bir karaciğer hastalığıdır. Hastalığın ilerlemesi ile siroz riskinin artması, hastaların %50’sinin ölümüne yol açması, OİH patogenezinin tam olarak anlaşılması ve hastalığın tedavisi için kullanılan immunsüpresyon ilaçlarının yeterince etkin olmamaları yanı sıra ciddi yan etkilere sahip olmaları bu alandaki araştırmaların devam etmesine neden olmaktadır. Konak savunma peptitleri (HDP) tüm hayvanlar ve böcekler tarafından üretilen ve çeşitli mikroorganizmalara karşı etkili olan, evrimsel olarak korunmuş moleküllerdir. Konağın inflamasyon ve enfeksiyonlara karşı verdiği yanıtlarda önemli rol oynarlar. IDR-1002 güçlü antiinflamatuvar özelliklere sahip sentetik bir konak savunma peptidi türevidir. Histon deasetilaz inhibitörleri (HDACi), histon deasetilaz (HDAC) enzimlerinin aktif bölgelerine bağlanarak histonların asetile formda kalmasına ve böylece gen ifadesinin değişmesine yol açar. HDACi’nin hücre büyümesi ve proliferasyonu, hücre farklılaşması ve apoptoz gibi pek çok biyolojik olayda rol oynadığı bilinmektedir. Sodyum fenilbütirat (PBA), HDAC I ve IIA sınıfı enzimleri inhibe eden bir HDACi’dir. Yaptığımız literatür taramalarında, IDR-1002 ve PBA’nın OİH üzerindeki etki mekanizmalarının bilenmediği tespit edilmiştir. Bu projedeki amacımız, farelerde Konkanavalin A (KonA) ile oluşturulan otoimmün hepatit modelinde PBA ve IDR-1002’nin hastalığın epigenetik mekanizmaları üzerindeki rolünü ortaya çıkartmaktır. Çalışmamız kapsamında karaciğer dokusunda H3 histonu modifikasyonları western blot yöntemi ile; SIRT gen ailesinin ve OİH patogenezinde etkili olduğu bilinen miRNA’ların ekspresyon düzeyleri ise qPCR yöntemi ile tespit edilecektir. Projeden elde edilecek sonuçlar ile PBA ve IDR-1002’nin OİH’de epigenetik mekanizmalar üzerindeki etkilerinin ortaya çıkarılması ve bu ajanların otoimmün hepatit üzerinde koruyucu ve/veya iyileştirici ajan olarak kullanılabilirlikleri hakkında fikir sahibi olunması hedeflenmektedir.